Historie Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep van 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 de Acte aangaande Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werden onderverdeeld in 8 departementen betreffende zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement van Texel
het departement aangaande de Amstel
het departement betreffende een Delf
Ernaast lagen tevens dit departement met een Schelde en Maas en het departement over een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed de nieuwe opstelling niet en na de instelling in 1801 aangaande het Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld in overeenstemming met een oude gewestelijke grenzen betreffende Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest vervangen via dit Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Nadat in 1811 het Koninkrijk Holland bij het Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden van de Maas.
Na een Fransen eind 1813 uit Nederland gevlucht waren, was een opstelling aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet over 29 maart 1814 werden een departementen vervangen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden van een Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Over Maanen werden in een grondwetcommissie nog een benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", maar het werd via een rest aangaande de commissie verworpen.[twee]
De nieuwe provincie kreeg in 1814 2 gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug aangaande Friesland naar Holland, doch ons deel betreffende Hollands Brabant bleef bij Noord-Brabant en in 1815 werden verder het laatste Hollands Brabant, het Land over Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te beperken werden Holland bij de grondwetsherziening betreffende 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werd in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate wegens Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste over Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie van Amsterdam en drong men met op de genezing aangaande de verdeling bijvoorbeeld deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Hier werd desalniettemin niet aan tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden die bij Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel van een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was er enig tijd sprake betreffende een samenvoeging betreffende een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk dat die uitstippelen met een baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel over Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst de provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via remedie betreffende een Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in het noorden door medicament van een Afsluitdijk met de provincie Friesland.
De provincie kan geraken onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons directory zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en in vroegere tijden het IJ) wanneer grens fungeert.
Ten zuiden van dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden betreffende Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer betreffende de luchthaven Schiphol en tegelijk dit Gooi, alsmede ons dichtbevolkt gebied, doch met ons landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet totaal vlak).
Ten noorden zijn verklaring met het Noordzeekanaal bevinden zich een Zaanstreek en verschillende, kleinere, delen en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij een stad Alkmaar. Er bevinden zichzelf in het deel betreffende een provincie verder landelijker gebieden: Waterland, de grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in dit noorden een Kop van Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust over de provincie wordt grotendeels via duinen beschermd. Op deze plaats liggen bekende badplaatsen zodra Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond met Zee en Bergen. Daar waar een duinen via de Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (met beide zijden betreffende dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel met Kennemerland vormt de IJmond, met een Hoogovens en overige industrie: het is het westelijk gebied met dit Noordzeekanaal, met ingeval middelpunt een haven en sluizen met IJmuiden. Ten noorden van Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt aangaande dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven wegens Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden ingeval Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en tevens dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan dit IJ (heb je ons zeearm) en dit Noordzeekanaal met de daarin, al dan ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams een meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam in steden als Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te horen, bekijk deze link hier nu omdat op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meest kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect over de standaardtaal afwijkt; vooral het Tessels en het Wierings hebben een enorm eigen karakter.
Net indien in andere dialectgebieden is ook in Noord-Holland sprake betreffende een teruggang betreffende een dialecten. Toch zijn sommige dialecten alsnog opvallend vitaal. Betreffende name het Volendams wordt ter plaatse nog heel algemeen gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Dit IJ kan zijn vanouds een barrière en dat blijkt tevens uit de dialecten. De dialecten ten noorden van dit IJ bestaan een meeste afwijkende.
Tussen dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden betreffende het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten van Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls wanneer Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, met zowel Noord- als Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, welke intern vrij divers zijn, vallen in de Utrechtse band.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten aangaande vanouds geïsoleerde gemeenschappen indien Volendam, Egmond of een Waddeneilanden beschikken over een enorm persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op sommige punten enorm conservatief gebleven, daar waar ze zich op andere punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daarom zeer scherp van de omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
De rangschikking over een dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls is op een verwantschap met het Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat akelig met dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Het Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen hebben en web link bezit dit nooit zeker mogen vernieuwen, zodat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Ofschoon die theorie heel wat aanhang heeft, is ze door andere taalkundigen over een hand gewezen en zouden een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 3 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland als enig aandeelhouder. De organisatie zorgt in opdracht van een besturen aangaande een recreatieschappen voor een ontwikkeling, aanleg, dit beheer en onderhouden van 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn 2 grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen aangaande Texel (een gehele westzijde van Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook met Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Daarnaast bestaan er in Noord-Holland ons geweldige post om te lezen tiental andere via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (met Wijk aan Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn daar in Noord-Holland alsnog vele verschillende grotere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld het Goois Natuurreservaat, de Hulk, dit Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor dit hoofdartikel over dit thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van dit jaar ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort